Een kind liegt nooit zomaar. Liegen heeft te maken met de fase waarin je kind zit (zijn ontwikkeling) of met een bepaalde angst. Bijvoorbeeld omdat je kind bang is voor straf of afkeuring. Je kind wil dan door te liegen een straf voorkomen. Of je kind is erg onzeker en doet zichzelf anders voor dan het is. Dan wil je kind jou of iemand anders niet teleurstellen.

Kinderen tot ongeveer 7 jaar liegen niet bewust. Het is dan dus meer jokken, dan echt moedwillig liegen. Als je liegt, moet je je namelijk kunnen inleven in de ander. Je moet kunnen bedenken wat de ander wel en niet weet. En dan moet je daar een variant op bedenken, deze onthouden en de ander ervan overtuigen. Dat is niet makkelijk, je moet hiervoor al veel sociale en cognitieve vaardigheden hebben. Zeker jonge kinderen kunnen dit nog helemaal niet.

Maar toch vertellen jonge kinderen vaak niet de waarheid. Dit heeft te maken met hun cognitieve ontwikkeling. Fantasie en werkelijkheid lopen soms nog door elkaar, waardoor ze nog niet goed onderscheid kunnen maken tussen wat echt gebeurd is en wat ze graag zouden willen.